پرسش :

ﺑﺎ ﻣﺘﺮوﻛﻪ اﻋﻼم ﻧﻤﻮدن ﻗﺒﺮﺳﺘﺎن ﺷﻬﺮداری روی آن ﺳﻨﺪ ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ اﺷﺨﺎص ﺣﻘﻴﻘﻲ و ﺣﻘﻮﻗﻲ ﻓﺮوﺧﺘﻪ ﺷﺪه و ﺑﺎ ﺧﺎﻛﺒﺮداری و ﺗﺨﺮﻳﺐ ﻗﺒﻮر ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺳﺎزی ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ زﻣﻴﻦ ﻣﺬﻛﻮر ﺑﻴﺶ از ﺳﻲ ﺳﺎل ﺗﺤﺖ ﺗﺼﺮف ﻏﺎﺻﺒﻴﻦ ﺑﻮده و ﺑﺮ روی آن ﺣﺪود 2000 ﺑﺎب ﻣﻐﺎزه اﺣﺪاث ﮔﺮدﻳﺪه و ﻛﻞ ﺳﺮﻗﻔﻠﻲ و اﺟﺎره آن در ﻃﻮل اﻳﻦ ﺳﺎﻟﻴﺎن ﺗﻮﺳﻂ ﺧﺮﻳﺪاران درﻳﺎﻓﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻣﺮﻗﻮم ﻓﺮﻣﺎﺋﻴﺪ: اﻟﻒ) آﻳﺎ ﻏﺎﺻﺒﻴﻦ زﻣﻴﻦ ﺿﺎﻣﻦ اﺟﺮت اﻟﻤﺜﻞ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻓﻮت ﺷﺪه آن از زﻣﺎن ﺗﺼﺮف ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻳﺎ از زﻣﺎن ﺻﺪور ﺣﻜﻢ وﻗﻔﻴﺖ؟ ب) ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﺳﺮﻗﻔﻠﻲ ﻣﺎﺧﻮذه ﺗﻮﺳﻂ آﻧﺎن ﺑﻪ ﻣﺠﻤﻮع ﻋﺮﺻﻪ و اﻋﻴﺎن ﻣﻐﺎزهﻫﺎ ﺗﻌﻠﻖ ﻣﻲﮔﻴﺮد و ﺑﺎ درﻳﺎﻓﺖ ﺳﺮﻗﻔﻠﻲ ﻣﺘﺼﺮﻓﻴﻦ اﺟﺎره ﻧﺎﭼﻴﺰی ﻣﻲﭘﺮدازﻧﺪ و ﺣﻘﻮق ﺑﺮای آﻧﺎن اﻳﺠﺎد ﻣﻲﺷﻮد . آﻳﺎ ﻏﺎﺻﺒﻴﻦ ﺿﺎﻣﻦ ﭘﺮداﺧﺖ ﺑﺨﺸﻲ از ﺳﺮﻗﻔﻠﻲ ﻣﺎﺧﻮذه ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺳﻬﻢ زﻣﻴﻦ ﻣﻮﻗﻮﻓﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻳﺎ ﺧﻴﺮ؟ در ﻓﺮض ﭘﺮداﺧﺖ آﻳﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻗﻴﻤﺖ ﻳﻮم اﻻداء ﺳﺮﻗﻔﻠﻲ را ﺑﭙﺮدازﻧﺪ ﻳﺎ ﻳﻮم اﻻﺧﺬ؟ ج) ﺑﺎ ﻟﺤﺎظ اﻳﻦ اﻣﺮ ﻛﻪ ﺗﺎﻛﻨﻮن اﺳﺘﻔﺎده از زﻣﻴﻦ ﺟﻬﺖ دﻓﻦ اﻣﻮات ﻣﻤﻜﻦ ﻧﻴﺴﺖ ﺗﻜﻠﻴﻒ اﻋﻴﺎﻧﻲ اﺣﺪاﺛﻲ ﺑﺮ روی زﻣﻴﻦ ﭼﻴﺴﺖ؟ د) ﻣﻨﺎﻓﻊ زﻣﻴﻦ در ﭼﻪ ﻃﺮﻳﻘﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻣﺼﺮف ﺑﺮﺳﺪ؟

پاسخ :
پاسخ از حضرت آیت الله العظمی خامنه ای مدظله العالی:
ﻏﺼﺐ و ﺗﺼﺮﻓﺎت ﻏﺎﺻﺒﺎﻧﻪ ﻣﻘﺎﺑﺮ ﻣﻮﻗﻮﻓﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺿﻤﺎن اﺟﺮت اﻟﻤﺜﻞ و ﻣﻨﺎﻓﻊ و درآﻣﺪﻫﺎی اﺳﺘﺤﺼﺎﻟﻲ از آن ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎ ﻓﺮض وﻗﻔﻴﺖ ﻋﺮﺻﻪ ﺑﺮای دﻓﻦ اﻣﻮات، ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺎﻟﻜﻴﻦ ﺑﻨﺎ ﺑﺎ ﻗﻠﻊ ﺑﻨﺎی اﺣﺪاﺛﻲ در ﻣﻘﺎﺑﺮ ﻣﻮﻗﻮﻓﻪ ﻋﺮﺻﻪ را ﺑﻪ ﺣﺎل ﺳﺎﺑﻖ ﺑﺮﮔﺮداﻧﻨﺪ و ﺗﺤﻮﻳﻞ ﺟﻬﺖ وﻗﻒ و ﻣﺘﻮﻟﻲ ﺷﺮﻋﻲ دﻫﻨﺪ و آﻧﭽﻪ ﺑﺎﺑﺖ ﻓﺮوش ﻣﺴﺘﻐﻼت و ﺳﺮﻗﻔﻠﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﺑﺖ زﻣﻴﻦ ﻣﻘﺎﺑﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ ﺑﻪ ﭘﺮداﺧﺖ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن از ﻣﺴﺘﺄﺟﺮﻳﻦ و ﻏﻴﺮ ﻫﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮﮔﺮداﻧﻨﺪ، و ﻋﺮﺻﻪ ﻣﻘﺎﺑﺮ اﮔﺮ ﻓﻌﻼ ﺑﻪ ﺟﻬﺘﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺮای دﻓﻦ اﻣﻮات ﻧﺒﺎﺷﺪ، اﺳﺘﻔﺎده از آن در ﺳﺎﻳﺮ ﺧﻴﺮات زﻳﺮ ﻧﻈﺮ ﻣﺘﻮﻟﻲ ﺷﺮﻋﻲ ﻣﺎﻧﻊ ﻧﺪارد.
منبع: اﺳﺘﻔﺘﺎﺋﺎت ﺑﺎب وﻗﻒ، ﺣﻀﺮت آﻳﺖ الله اﻟﻌﻈﻤﻲ ﺧﺎﻣﻨﻪای ﻣﺪﻇﻠﻪ اﻟﻌﺎﻟﻲ، ﻣﻌﺎوﻧﺖ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺳﺎزﻣﺎن اوﻗﺎف، مهر1390.